Sàuvi(-de-Jerusalèn)
Phlomis fruticosa
Lamiaceae Labiaceae
Noms en français : Phlomis ligneux, Sauge de Jérusalem.
Descripcioun :La sàuvi-de-Jerusalèn, que fai partido dóu gènre Phlomis e noun pas Salvia, trachis d'aqui, d'eila, dins li roucaio e li relarg secarous. Nous vèn de la Mieterrano d'Asìo e èi souvènt plantado coume sebisso. A la primo fai un poulit bouissoun emé si gròssi flour jauno en casco. Li bratèio an la meme formo que li fueio, aquéli an un pecou que se destrìo bèn, au contro dóu tèto-lèbro o sàuvi-de-mountagno que trachis naturalamen dins nòsti colo. Coumpara emé lou tèto-lèbre.
Usanço :En Sicilo e en Turquìo la planto sèr pèr assaboura lou manja (F. Couplan, op.cit. p. 369). D'ùni prouprieta anti-óussidanto e anti-enflamativo soun estado troubado.
Port : Aubret
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Phlomis
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Relarg à jóuinis aubret
- Roucaio
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Estenoumediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Phlomis fruticosa L., 1753
Varaire
Veratrum album
Melanthiaceae
Àutri noum : Veraire, Avarai, Avaraire, Petaire.
Noms en français : Vératre blanc, Hellébore blanc.
Descripcioun :Lou varaire trachis dins li pesquié e li melounié de mountagno. Es uno grando erbo, forto, emé de gràndi fueio alterno senso pecou. L'enflourejado en grapo sarrado èi coumpausado de flour blanquinouso mens o mai verdo, emé la baso di tepalo pu sourno. Se sias un "gencianaire", avisas vous de lou pas counfoundre emé la genciano que li fueio se sèmblon proun.
Usanço :Lou varaire es uno planto mourtalo de la racino i grano. Parié qu'Alessandre-lou-Grand fuguè empouisouna em'acò. Paraliso l'esistème nervous, aro se n'en servon soulamen en oumeoupatìo. Emé li racino s'adoubo uno poutingo bono contro li niero o àutri bestiouno.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Veratrum
Famiho : Melanthiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Juliet à avoust
Liò : Pesquié
- Bos clar
- Melounié
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Veratrum album L., 1753